Cografiyapi

COĞRAFYA

GENEL TANITIM

OF İLÇESİNİN KONUMU VE İKLİM ÖZELLİKLERİ

1-      İlçenin Yeri ve Sınırları:

         Of ilçesi 1990 nüfus sayımı istatistiklerine göre toplam nüfusu 65.453 kişi olup toplam alanı 330 km²’dir.Tabiatın tüm özelliklerini sergileyen deniz ve karanın bütünleştiği eşsiz doğal güzelliklere sahip bir alan üzerinde kurulmuş şirin bir ilçedir.

            Trabzon’un yaklaşık 50 km doğusunda olan Of ilçesi; doğusunda Rize ili, batısında Sürmene, güneyinde Dernekpazarı ve Hayrat ilçeleri ile sınırlıdır. Denizden ortalama yükseltisi 10 m’dir.

            Yörenin en büyük akarsularından Solaklı ırmağının taşımış olduğu alüvıyal yığıntıları kıyıda biriktirerek meydana getirdiği düz ve fazla geniş olmayan bir alan üzerinde kurulmuş bir sahil yerleşim birimidir. Çaykara ile Of ilçesinin bağlantısını sağlayan karayolu Of ilçesini ikiye ayırır.

            Daha eski yerleşim yeri olan Solaklı deresinin doğusundaki merkez genel olarak ilçedeki idare birimlerinin yer aldığı alandır. Yeni yapılanmalarla Solaklı akarsuyunun batı yakasında yapılmış çok sayıda konut bulunmaktadır. Bu alan Of sakinlerince Kalyon mevkii olarak adlandırılmaktadır.

            Yağışların yılın her mevsiminde bol olması zaman zaman tabii afetlerle gelen büyük zararlara neden olmaktadır. Akarsu yatağı ıslah edilemediğinden ve denizle kıyı bağlantısının çevre düzenlemesi yapılamadığından büyük fırtınalı havalarda kabaran deniz sahil yoluna zarar vermektedir.

            Dere, yatağını doldurarak kıyısında tahribatlar yapar. Bazen köprüleri yıkar. İnsan ölümlerine sebep olur. Maddi hasarlar meydana getirir. İlçe merkezindeki yerleşim birimleri ve ticari merkezler zarar görür.

            Solaklı akarsuyu üzerindeki iyileştirme çalışmaları devam etmektedir. 1998 yılı itibariyle devlet karayolunun sahil kısmı yeniden düzenlenmekte köprüye ek köprü yapılmakta, yolun çift gidiş ve dönüş olması için çalışmalar devam etmektedir. Ancak Karadeniz Bölgesinin bütün kıyılarında olduğu gibi Of ilçesi kıyılarındaki kumsallar yok olmaktadır.

            İlçenin yerleşim yerinin kuruluş alanı dar ve düz biçimde devam ettiği halde hemen arka kısmında dağlar birdenbire yükselmekte geçişi ve yükselmeyi engelleyici çok eğimli bir dağ sisteminin geldiği dikkat çekmektedir. Bu heybetli yükselişle dağlar, yeşilin tonlarının hepsini sergileyen bir özelliğe sahiptirler. Güneye doğru gidildikçe bu renk armonisi çok daha dikkat çekicidir.

            Doğu Karadeniz Dağlarının genel yapısı içerisinde yükselti olarak 3000 m zirvelerini aşarlar. Güneydeki yükseltilerden Eskice Tepesi, Soğanlı ve Haldizen Dağları yaklaşık 2500 m’den fazladır.

2-      YÜZEY ŞEKİLLERİ

            Trabzon ili sınırları içerisinde en geniş alanı kapsayan oluşumlar üst Kretas yaklaşık 70 Milyon yıllık oluşumlardır. Buna bağlı olarak Of ilçesindeki oluşumlar da üst Kretas Volkanik oluşumlardır. Alt tersiyer dönemi ise 30 ila 70 Milyon yıl yaşlarında Volkanik Plütonik kayaçlardan meydana gelmiştir.

                Bu bölgedeki Volkanik ve Plütonik taşlar tabakasız ve serttir. İlçenin güneyinde oluşan 3.zaman Pluosen dönemine ait jeolojik oluşumlar genellikle kum, çakıl ve kil taşlardan meydana gelir. Bu kayaçlarda deniz fosillerine rastlanmıştır.Bu fosillerin genellikle 50-100 m yükseklikte olmaları karanın eski dönemlerden beri yükseldiğini ve denizin buralardan çekildiğini kanıtlamaktadır. Doğu Karadeniz bölümünde yer alan Of ilçesinde yağışın çok bol olması toprak örtüsünün yıkanmasına ve bitkiye yararlı minerallerin taşınmasına sebep olmaktadır. Bu yıkanma ve erime olayında eğimin fazlalığının da etkisi olmaktadır. Yağışlar ve nemlilik çürüme olayının hızlanmasına sebep olurken toprak örtüsünün bulunduğu düz vadi tabanlarında çeşitli minerallerin birikmesine yol açmaktadır. Böyle düz alanlarda sürüklenen çeşitli minareller toplanır, toprak örtüsü kalınlaşır, verim son derece artmış olur.Dördüncü zaman genç kıvrımlarından oluşan Doğu Karadeniz dağları henüz oluşumunu tamamlamamış yüksek dağlar şeklinde Batı-Doğu doğrultusunda uzanırlar. Bu dağlar paralel bir biçimde uzandıklarından Kuzey-Güney yönüne geçit vermezler. Bu yüzden ulaşım akarsu boylarındaki vadilerden yapılmaktadır.

                   Dağların yükseltilerinin fazla olması, eğimin çokluğu akarsuların yer yer % 80-90’a varan eğimli arazi içerisinden akmasına yolaçar. Yataklarının çok derin olduğu, sert kayaların aşındırılamayan bölümlerinde Şelaleler ve  Dev Kazanları meydana getiren akarsular çok sayıdadır. Akarsular sert akışlı olmaları nedeniyle taşıdıkları çeşitli lığları ağız kısımlarından toplayarak verimli alüvyonlu arazilerin oluşmasına sebep olurlar.Nem oranının fazlalığı, sıcaklığın normal seyrine bağlı olarak bitki örtüsü gür özelliktedir. Çürüme olayının fazlalığı kimyasal ayrımlaşmanın fazlalığından ötürüdür.

                   Toprak türleri Bölge özelliklerine bağlı çeşitli biçimde gözlemlenmektedir.1300- 1800 metreler arasında Sarı-Kırmızı Podzolik topraklar geniş alanlar kaplarlar. 800 – 1200 metreler arasında ise Gri-Kahverengi Podzolik topraklar bulunmuştur. Bu topraklar yurdumuzun önemli ürünlerinden Çay Tarımı ve Fındık Tarımına uygun ideal özellikler taşımaktadır. Arazi  şekli kıyıdan başlayan Deniz seviyesindeki yükseltiler, birdenbire yüksek tepelerle heybetli biçimde yükselirler. Dağların doruk noktaları 3000 m. sınırını aşar. Eğim de yükseltiye  bağlı % 80-90 sınırındadır. Paralel biçimde uzanan dağlar doğuya doğru daha yüksek noktalara ulaşırlar.

3-      İKLİM ÖZELLİKLERİ

            Of  ilçesinin iklimi, Doğu Karadeniz Bölgesi’nin iklim özelliğine sahiptir.

            Yağışların her mevsimde bol olması ve sürekliliği yöre ikliminde etkilidir. Yağışın en fazla olduğu dönem sonbahar mevsimidir. Yıllık yağış ortalaması Rize ilinin yağış ortalamasına yakındır.

            Denizin düzenleyici etkisi termostat özelliği taşır. Bu nedenle hem günlük hem de yıllık sıcaklık farklarının fazla olması önlenir. Yaz aylarında fazla sıcaklar olmadığı gibi kış aylarında da dondurucu özellikte soğukların olmadığı görülür. Her mevsim yağışlı, yazları serin, kışları ılık geçer.Yüzey şekillerinin birdenbire yükselmesi hava kütlelerinin hareketlerini engelleyici özellikler taşır. Yükselmeye çalışan hava kütleleri bu dağlara tırmanırken sürtünme ve yükselmeye bağlı soğuma sonucu yoğunlaşma olayı meydana gelir. Yoğunlaşma sonucu yamaç yağışları denen yağış şekli meydana gelir. Bu yağışlar yükseltiye bağlı olduğundan orojenik yağışlar adını da alırlar. Bu yüzden sürekli yağışların olması olasıdır.

Güneye doğru dağların yükseltisinin fazlalığı, düşen yağışların yükseltiye bağlı olarak dolu  veya sulusepkene dönüşmesine yol açar. Dağların kuzeye bakan yamaçlarında, çoğu zaman yağış ve sislerin hiç eksik olmadığı halde iç kesimlerle sınır olan bu dağların güney yamaçlarında yağış ve sis olayı görülmesi ender olur. Örneğin; Kuşmer Yaylası Of ve Çaykara ilçelerine ait olduğu halde dağların güneye dönük yüzünde olması nedeniyle yağış ve sis fazla görülmez.

               Yağış Miktarları

            Yurdumuzun en fazla yağış alan yöresi Rize’dir. Rize iline çok yakın olan Of ilçesinde de yağışlar buna yakındır. Yıllık yağış miktarı Rize’de 2357 mm iken Of’ta bu miktar 1672 mm olarak görülür